Sistit: Nedir, Neden Olur ve Nasıl Tedavi Edilir?

Sistit, mesanenin iltihaplanmasıyla karakterize bir durumdur. Genellikle bir enfeksiyon sonucu ortaya çıkar ve idrar yollarının en yaygın problemlerinden biridir. Daha çok kadınlarda görülse de, erkeklerde ve çocuklarda da ortaya çıkabilir.

Sistit Nedir?

Sistit, mesane duvarının enfeksiyon veya tahriş nedeniyle iltihaplanması durumudur. En sık rastlanan şekli bakteriyel sistittir ve genellikle idrar yolu enfeksiyonlarıyla ilişkilidir. Ayrıca, bakteriler dışında tahriş edici kimyasallar veya radyasyon gibi nedenlerle de gelişebilir.

Sistitin Nedenleri

1. Bakteriyel Enfeksiyonlar

- Sistitin en yaygın nedeni, bağırsak bakterilerinin (özellikle E. coli) idrar yollarına geçmesidir.

- Hijyen eksikliği, cinsel ilişki ve idrar yapmayı erteleme gibi faktörler enfeksiyon riskini artırabilir.

2. Tahriş Edici Faktörler

- Parfümlü sabunlar, vajinal spreyler veya kimyasal maddeler.

- Radyasyon tedavisi veya ilaçlar.

3. Fiziksel Engeller

- Taşlar, tümörler veya mesane çıkışındaki tıkanıklıklar.

4. Diğer Faktörler

- Menopoz sonrası östrojen seviyelerinin düşmesi.

- Uzun süreli kateter kullanımı.

- Diyabet veya bağışıklık sistemini zayıflatan durumlar.

Sistitin Belirtileri

Sistit belirtileri genellikle aniden ortaya çıkar ve aşağıdakileri içerebilir:

- İdrar yaparken yanma veya ağrı.

- Sık idrara çıkma ihtiyacı ve idrarın az miktarda yapılması.

- Alt karın bölgesinde ağrı veya baskı hissi.

- Bulanık veya kötü kokulu idrar.

- İdrarda kan görülmesi (hematüri).

- Ateş ve titreme (enfeksiyon ilerlediyse).

Sistitin Tanısı

Sistitin tanısı için genellikle şu yöntemler kullanılır:

1. Tıbbi Öykü ve Fizik Muayene

- Belirtilerin süresi ve şiddeti hakkında bilgi alınır.

2. İdrar Tahlili ve Kültürü

- İdrarda enfeksiyon belirtileri (bakteri, lökosit, eritrosit) aranır.

- İdrar kültürü ile enfeksiyona neden olan bakteri tespit edilir.

3. Görüntüleme Yöntemleri

- Tekrarlayan sistitlerde ultrasonografi veya sistoskopi gibi yöntemler kullanılabilir.

Sistitin Tedavi Seçenekleri

1. Medikal Tedavi

- Antibiyotikler: Bakteriyel sistit tedavisinde en yaygın kullanılan ilaçlardır.

- Ağrı Kesiciler ve Antispazmodikler: İdrar yaparken oluşan ağrı ve rahatsızlığı azaltmak için kullanılabilir.

- Östrojen Kremleri: Menopoz sonrası kadınlarda kullanılır.

2. Bol Sıvı Tüketimi

- Su tüketimi artırılarak idrar yollarının temizlenmesi sağlanır.

3. İdrar Yapma Alışkanlıklarının Düzenlenmesi

- İdrar yapmayı ertelememek enfeksiyon riskini azaltır.

4. Koruyucu Önlemler

- Tekrarlayan enfeksiyonlarda düşük doz antibiyotik tedavisi önerilebilir.

Sistiti Önlemek İçin Öneriler

- Günlük bol su için ve idrarınızı uzun süre tutmayın.

- Tuvalet sonrası temizliği önden arkaya doğru yapın.

- Cinsel ilişkiden sonra idrar yaparak bakterilerin mesaneye geçişini engelleyin.

- Parfümlü ve tahriş edici ürünlerden kaçının.

- Sıkı veya dar giysiler yerine rahat kıyafetler tercih edin.

Komplikasyonlar

Tedavi edilmezse sistit, böbreklere yayılabilir ve daha ciddi enfeksiyonlara (piyelonefrit) yol açabilir. Bu nedenle, sistit belirtileri fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir doktora başvurulmalıdır.

Sistit, tedaviye iyi yanıt veren bir hastalıktır ve doğru tanı ile kısa sürede kontrol altına alınabilir. Ancak tekrarlayan enfeksiyonlar yaşam kalitesini düşürebilir. Eğer sistit belirtileri yaşıyorsanız, bir üroloji uzmanına başvurarak gerekli değerlendirmeleri yaptırmanız önemlidir.